To Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (Polycystic Ovary Syndrome, PCOS) αποτελεί τη συχνότερη ενδοκρινοπάθεια των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας και δεν είναι μια υπερηχογραφική διάγνωση αλλά μια σύνθετη αναπαραγωγική και μεταβολική διαταραχή.
Χαρακτηρίζεται από την παρουσία διαταραχών εμμήνου ρύσεως και αυξημένων επιπέδων ανδρογόνων που είτε ανευρίσκονται σε ειδικό εργαστηριακό έλεγχο είτε εμφανίζονται ως υπερτρίχωση ή/και ακμή. Η πολυκυστική μορφολογία των ωοθηκών στο υπερηχογράφημα μπορεί να συνυπάρχει, αλλά από μόνη της δεν αρκεί για τη διάγνωση του συνδρόμου.
Επιπλέον, οι γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών παρουσιάζουν αντίσταση στην ινσουλίνη και υπερινσουλιναιμία. Η υπερανδρογοναιμία και η υπερινσουλιναιμία σε συνδυασμό με διαταραχές στην υποθαλαμο-υποφυσιακή έκκριση των ορμονών της αναπαραγωγής ενέχονται στην υπογονιμότητα που συχνά συνοδεύει το Σύνδρομο.
Επίσης, λόγω της ινσουλινοαντίστασης οι γυναίκες με PCOS έχουν αυξημένο κίνδυνο για Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2, γεγονός που συμβάλλει στην αύξηση του καρδιαγγειακού κινδύνου σ’ αυτόν τον πληθυσμό.
Ως προς τις υπάρχουσες θεραπευτικές προσεγγίσεις ο Ενδοκρινολόγος οφείλει να επισημαίνει στις γυναίκες με PCOS ότι οι κλινικές εκδηλώσεις του Συνδρόμου, δηλαδή οι διαταραχές της περιόδου και η υπερτρίχωση, αλλά και ο κίνδυνος για Σακχαρωδη Διαβήτη επιδεινώνονται από την αύξηση του σωματικού βάρους. Αντίθετα, η απώλεια σωματικού βάρους στις υπέρβαρες ή παχύσαρκες ασθενείς αποτελεί απαραίτητη συνθήκη στην θεραπευτική προσέγγιση του PCOS.
Οι ευρύτερα χρησιμοποιούμενες φαρμακευτικές παρεμβάσεις στις γυναίκες με PCOS είναι τα αντισυλληπτικά δισκία και η μετφορμίνη. Ορισμένες από τις υπάρχουσες μελέτες έδειξαν ότι τα αντισυλληπτικά μπορεί να επιδεινώνουν τις μεταβολικές παραμέτρους και τους δείκτες φλεγμονής στις ασθενείς με PCOS. Από την άλλη πλευρά, η μετφορμίνη, ο πλέον διαδεδομένος ινσουλινοευαισθητοποιητής, στοχεύει στη συνδυασμένη διόρθωση των αναπαραγωγικών και μεταβολικών διαταραχών του συνδρόμου. Οι πολύπλευρες θεραπευτικές δράσεις της μετφορμίνης βασίζονται στην ιδιότητα της τελευταίας να βελτιώνει την ινσουλινοαντίσταση και να ασκεί πιθανές απευθείας δράσεις στις διεργασίες της χρόνιας φλεγμονής και της γλυκοζυλίωσης.
Χαρίκλεια Χρηστάκου, MD, PhD
Ενδοκρινολόγος-Διαβητολόγος