ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΥΗΣΕΩΣ
Ο διάβητης κύησης είναι η διαταραχή στον μεταβολισμό του σακχάρου που εμφανίζεται για πρώτη φορά στην κύηση, συνήθως στο τέλος του δευτέρου τριμήνου. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης παράγονται ορμόνες από τον πλακούντα, οι οποίες είναι απαραίτητες για την φυσιολογική ανάπτυξη του εμβρύου, αλλά επιφέρουν αντίσταση στην δράση της ινσουλίνης, της ορμόνης που ρυθμίζει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Ο διαβήτης κύησης υποχωρεί σχεδόν πάντα μετά τον τοκετό, αλλά μπορεί να επανεμφανιστεί σε επόμενη κύηση ή με την πάροδο της ηλικίας.
Η επίπτωση του Σακχαρώδους διαβήτη της κύησης έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Οι κυριότερες αιτίες είναι ο εκτενέστερος διαγνωστικός έλεγχος, η αυξημένη επίπτωση της παχυσαρκίας στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας και η αύξηση του μέσου όρου ηλικίας κατά την οποία οι γυναίκες τεκνοποιούν.
Ο Διαβήτης κύησης δεν είναι σπάνιος (έως και 10% των κυήσεων) ενώ οι πιθανότητες εμφάνισης αυξάνονται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις όπως:
• Ηλικία άνω των 35 ετών
• Φυλή (Λατίνοι, Αφροαμερικάνοι)
• Παχύσαρκη ή Υπέρβαρη Μητέρα
• Πρόσληψη υπερβολικού βάρους κατά την εγκυμοσύνη
• Ιστορικό αντίστασης στην ινσουλίνη ή Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών
• Ιστορικό γέννησης νεογνού άνω των 4 κιλών
• Ιστορικό αιφνίδιου εμβρυικού θανάτου
• Οικογενειακό ιστορικό Σακχαρώδη Διαβήτη
Η έγκαιρη διάγνωση έχει μεγάλη σημασία, γιατί τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορούν να επηρεάσουν τόσο την έγκυο όσο και το μωρό. Συνεπώς, κάθε γυναίκα πρέπει να ελέγχεται στο πρώτο τρίμηνο της κύησης με μέτρηση σακχάρου νηστείας. Εάν το σάκχαρο νηστείας είναι >92 mg/dl (σε δύο διαφορετικές μετρήσεις) στον πρώτο έλεγχο μετά την επιβεβαίωση της εγκυμοσύνης, η έγκυος θεωρείται ότι ως πάσχουσα από σακχαρώδη διαβήτη και πρέπει να συμβουλευτεί άμεσα Ενδοκρινολόγο για την έναρξη κατάλληλης αγωγής. Εάν το σάκχαρο είναι φυσιολογικό στον πρώτο έλεγχο, γίνεται επανέλεγχος μεταξύ της 24ης και 28ης εβδομάδας της κύησης.
Οι στόχοι για τις μετρήσεις σακχάρου είναι
Σάκχαρο νηστείας έως 95 mg/dl
Μεταγευματικό σάκχαρο έως 135 mg/dl
Οι έγκυες γυναίκες με σακχαρώδη διαβήτη πρέπει να ελέγχουν τη γλυκόζη αίματος 4-6 φόρες την ημέρα προγευματικά και 1-1,5 ώρα μετά.
ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ
Καταναλώνετε 3 τουλάχιστον γεύματα ημερησίως και 2-3 μικρά snacks, ώστε να ελέγχετε το αίσθημα πείνας αλλά και να αποφύγετε τις απότομες διακυμάνσεις της γλυκόζης στο αίμα.
Διαβάστε προσεκτικά τις ταμπέλες με τις διατροφικές οδηγίες των τροφίμων και προσπαθήστε να μετράτε την ακριβή ποσότητα που καταναλώνετε. Οι υδατάνθρακες (ψωμί, αλεύρι, δημητριακά, φρούτα, ζάχαρη, μακαρόνια, ρύζι, πατάτες κλπ) είναι απαραίτητοι για την ανάπτυξη του εμβρύου. Τα μεταγευματικά επίπεδα σακχάρου εξαρτώνται αποκλειστικά από το περιεχόμενο του γεύματος σε υδατάνθρακες. Καλό είναι να προτιμώνται σύνθετοι υδατάνθρακες, όπως τα τρόφιμα ολικής αλέσεως (ψωμί, δημητριακά/ζυμαρικά, καστανό ρύζι, κινόα, όσπρια, πλιγούρι) και λαχανικά, που επηρεάζουν λιγότερο τα μεταγευματικά επίπεδα σακχάρου. Αντίθετα, οι απλοί υδατάνθρακες πρέπει να αποφεύγονται (άσπρο ψωμί, γλυκά, ζάχαρη).
Μπορείτε να καταναλώσετε μέχρι 30 γραμμάρια υδατάνθρακα για πρωινό (2 μερίδες) , έως 45 γραμμάρια (3 μερίδες) για μεσημεριανό και βραδινό και 15 γραμμάρια για τα σνακ σας. Αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να τρώτε τις ίδιες τροφές.
Η μία μερίδα υδατάνθρακα μπορεί να είναι • 1/3 κούπας βρασμένο ρύζι ή μακαρόνια • 1 λεπτή φέτα ψωμί • 1/4 μεγάλης πατάτας ή μια μικρή πατάτα βρασμένη • 1 ποτήρι γάλα • 1 κούπα άπαχο γιαούρτι • 1/2 κο;yπα μαγειρεμένα φασόλια ή όσπρια • 1 μικρό φρούτο ή 1/2 κούπα φρέσκος χυμός • 1/2 μπανάνα
Λαχανικά όπως τα πράσινα φασόλια, μπρόκολο, κουνουπίδι, ντομάτες, καρότα έχουν πολλές φυτικές ίνες και χαμηλή περιεκτικότητα υδατανθράκων. Αντίθετα, λαχανικά όπως καλαμπόκι και αρακάς έχουν αρκετούς υδατάνθρακες και πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο. Η ημερήσια πρόσληψη φρούτων δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 3 μερίδες.
Οι πρωτεΐνες βελτιώνουν το αίσθημα της πείνας, παρέχουν απαραίτητες θρεπτικές ουσίες και επιβραδύνουν την απορρόφηση των υδατανθράκων μειώνοντας έτσι το σάκχαρο μεταγευματικά. Συνίσταται η κατανάλωση γαλακτοκομικών 2-3 μερίδες/ημερησiως. Συνιστάται η κατανάλωση άπαχων κρεάτων, χωρίς πέτσα.
Στη μαγειρική προτείνεται το ελαιόλαδο αντί για βούτυρο. Προκρίνεται το μαγείρεμα στον ατμό, στο φούρνο, στη σχάρα ή στο γκριλ.
Δεν επιτρέπεται η κατανάλωση αλκοόλ.
Αποφεύγουμε χυμούς με ζάχαρη, μπισκότα, γλυκά, πατατάκια.
Δε χρησιμοποιούμε υποκατάστατα ζάχαρης καθότι δεν έχουμε επαρκείς πληροφορίες για την ασφάλειά τους στη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Δεν επιτρέπονται τα αλλαντικά και τα μη παστεριωμένα τυριά καθότι αυξάνουν τον κίνδυνο μικροβιακών λοιμώξεων κατά την εγκυμοσύνη.